Czwartki z Filozofią w Dworze Artusa
----------------------------------------
22 maja 2025, godz. 18.30, Dwór Artusa, Rynek Staromiejski 6
Wszystko, co powiem o alchemii, będzie nieprawdą
Dr hab. Radosław Kazibut, prof. UAM
Współczesna humanistyczna refleksja nad fenomenem alchemii ukazuję, że było to zjawisko charakteryzujące się niezwykłą i złożoną ornamentyką praktyk oraz teorii. Choć w potocznym rozumieniu stanowiła rodzaj przednaukowej praktyki, która odeszła w przeszłość wraz z rozwojem nowożytnego przyrodoznawstwa, z pewnością warto przybliżyć jej znaczenie. Stawiała sobie bowiem alchemia cele nieco inne niż współczesna nauka, stanowiąc namysł tyleż nad naturą, co nad człowiekiem, co zresztą stało się powodem jej dwudziestowiecznej psychologicznej interpretacji przez C. G. Junga.
Dr hab. Radosław Kazibut — profesor na Wydziale Filozoficznym UAM, filozof przyrody i nauki. Jego zainteresowania koncentrują się wokół kulturowych kontekstów kształtowania się przekonań naukowych i pozanaukowych, wpływu czynników pozanaukowych na kształtowanie się naukowego obrazu świata oraz znaczenia tradycji ezoterycznych na kształtowanie się stosunku człowieka do środowiska naturalnego. Autor rozprawy Filozofia przyrody i przyrodoznawstwa Roberta Boyle’a. Filozoficzna geneza nauki laboratoryjnej (2019). Jest miłośnikiem twórczości Umberto Eco, włoskiego wina, a także jedzenia i kultury Półwyspu Apenińskiego.
----------------------------------------
5 czerwca 2025, godz. 18.30, Dwór Artusa, Rynek Staromiejski 6
Filozofia opieki skoncentrowanej na osobie. Perspektywa etyki medycznej
Dr Marta Śliwa
Filozofia opieki skoncentrowanej na osobie (ang. person-centered care) to koncepcja będąca podstawą współczesnej medycyny i praktyki opiekuńczej. Opiera się na założeniu, że pacjent jest równorzędnym partnerem w planowaniu, rozwijaniu i monitorowaniu odpowiadającego jego potrzebom systemu opieki. Koncepcja ta, inspirowana podejściem Carla Rogersa w psychoterapii (opartym na empatii i „bezwarunkowym pozytywnym szacunku” do klienta), ewoluowała w kierunku biopsychospołecznego modelu zdrowia. Badania nad filozoficznymi podstawami tego podejścia koncentrują się przede wszystkim na personalizmie i teoriach deontologicznych zorientowanych na prawa pacjenta.
W trakcie spotkania postaram się odpowiedzieć na pytania:
Czy jesteśmy gotowi na przyjęcie biopsychospołecznego modelu zdrowia i stosowania założeń tej filozofii w praktyce? Jakie są wyzwania a jakie korzyści wynikające z wdrożenia filozofii opieki skoncentrowanej na osobie w systemie zdrowotnym? Jak można wdrożyć założenia opieki skoncentrowanej na osobie w praktyce medycznej?
Dr Marta Śliwa — doktor nauk filozoficznych, z wykształcenia także archeolog. Adiunkt w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Nauczycielka akademicka, badaczka, ekspertka w projektach UE z zakresu szkolnictwa wyższego, dziedzictwa kulturowego i edukacji. Specjalizuje się w historii filozofii nowożytnej, Szkockim Oświeceniu, estetyce. Jej kompetencje obejmują filozofię moralną, w szczególności zaś etykę medyczną.
----------------------------------------
13 listopada 2025, godz. 18.30, Dwór Artusa, Rynek Staromiejski 6
Przeżywanie czasu a czas obiektywny – refleksja inspirowana filozoficznie
Dr Katarzyna Kremplewska
Słowa „czas” używamy na każdym kroku – brakuje go, jesteśmy w niedoczasie, pod presją czasu; czas leci albo wlecze się niemiłosiernie, walczymy z nim, bywa sprzymierzeńcem lub wrogiem. Ale już próba określenia czym jest czas jako taki wprawia w zakłopotanie. Wyręczają nas w tym fizycy, jednak naukowe modele czasu nie do końca oddają sprawiedliwość temu, jak czasu doświadczamy, jak go sobie wyobrażamy, jak nim manipulujemy i jak od niego zależymy. Proponuję przyjrzeć się wspólnie temu, co wybrani filozofowie mieli na ten temat do powiedzenia i co z tego dla nas (lub o nas) wynika. Choć do nich się nie ograniczę, to w centrum mojej uwagi znajdzie się dwóch dwudziestowiecznych filozofów – Henri Bergson i mniej znany, acz nie mniej ciekawy, George Santayana.
Dr Katarzyna Kremplewska – adiunkt w Instytucie Filozofii w Socjologii PAN. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się wokół zagadnień filozofii podmiotu i sobości, antropologii filozoficznej, hermeneutyki, filozofii kultury i polityki oraz historii idei w Stanach Zjednoczonych. Autorka m. in. monografii: Life as Insinuation: George Santayana’s Hermeneutics of Finite Life and Human Self (Albany, New York: State Uiversity of New York Press, 2019) oraz George Santayana’s Political Hermeneutics (Brill, 2022).
----------------------------------------
4 grudnia 2025, godz. 18.30, Dwór Artusa, Rynek Staromiejski 6
Prof. dr hab. Adam Grzeliński
Samotna podróż i filozofia
Podróżowanie wydaje się być przeciwieństwem filozofii – jest działaniem i przeżywaniem, a nie teoretycznym namysłem. Jednak samotna, długa podróż daje unikalną perspektywę i pozwala zastanowić się nad istotnymi aspektami bycia w świecie. Czas spędzony z sobą samym na pustych ścieżkach umożliwia rozejrzenie się w sercu i głowie, przemyślenie tego, co istotne, zaś takie pojęcia jak ciekawość, spotkanie, wartość, przestrzeń, czas czy piękno przestają brzmieć teoretycznie, lecz stają się żywym, intensywnym doświadczeniem.
Prof. dr hab. Adam Grzeliński — pracuje w Instytucie Filozofii UMK w Toruniu. Zawodowo zajmuje się historią filozofii brytyjskiej i estetyką (J. Locke. A.A.C. Shaftesbury, G. Berkeley, D. Hume i in.). Autor kilku rozpraw z tego zakresu, a także tłumacz i współtłumacz ponad dwudziestu tomów dzieł filozoficznych. Redaktor „Ruchu Filozoficznego”, pomysłodawca cyklu „Czwartki z filozofią” w Dworze Artusa.
----------------------------------------
https://www.wfins.umk.pl/panel/wp-content/uploads/Czwartki-z-Filozofia-2025-komplet.docx
https://artus.torun.pl/czwartki-z-filozofia/